Vragen vóór de operatie
Wat moet ik doen bij klachten voor de operatie?
Heeft u klachten van pijn of druk op de borst en bent u bekend met vernauwingen in uw kransslagaders? Als u een NTG-spray heeft kunt u deze hiervoor gebruiken. Blijven de klachten na enkele minuten nog steeds bestaan? Ondanks dat u rust en/of u de spray voor onder de tong heeft gebruikt? Bel dan 112.
Wordt u binnenkort aan uw hart of hartklep geopereerd en merkt u dat de uw klachten toenemen? Wordt u bijvoorbeeld meer kortademig of benauwd, krijgt u dikkere benen of komt u aan in gewicht? Neem dan contact op met uw behandeld cardioloog. Als de klachten acuut/plotseling komen, raden wij u aan om de huisarts/huisartsenpost of 112 te bellen.
Hoe lang is de wachtlijst?
De lengte van de wachtlijst wisselt door het jaar heen. Hoe lang u moet wachten, hangt van verschillende dingen af. U wordt eerst in een multidisciplinair team besproken. Daarna kan het nodig zijn dat er nog meer onderzoeken moeten worden gedaan. Verder hangt het af van de soort operatie die u krijgt, hoe ernstige de situatie is en welke apparatuur of chirurg er nodig is. Hierdoor kan het verschillend zijn hoe lang u moet wachten.
Hoe werkt de Physitrack app?
De Physitrack is een app die u installeert op uw telefoon. Via deze app krijgt u oefeningen aangeboden. Deze zijn afgestemd op wat u van uw cardioloog mag doen. Doet u mee aan het programma “Healty-2-surgery”? Dan krijgt u een mail waarin u kunt lezen hoe de Physitrack gedownload en geïnstalleerd moet worden en hoe u kunt inloggen. Zelf gaat u alvast aan de slag met de oefeningen uit de app. Na 2 weken is er een videoconsult met de fysiotherapeut, de uitnodiging komt in de mail. Gezamenlijk kijkt u of het oefenprogramma niet te licht of te zwaar is. Zo nodig kan de fysiotherapeut de oefeningen aanpassen. U blijft oefenen tot aan de operatie. Na de operatie wordt het programma iets aangepast. Maar het is heel belangrijk dat u zo snel mogelijk weer begint met bewegen en dit ook thuis doet! De fysiotherapeut of zal hierover tips geven als u naar huis toe gaat.
Hoe werkt de Box? Wie moet ik hiervoor contacteren?
Als u vragen heeft over de apparatuur van de box of het installeren hiervan, dan kunt u contact opnemen met de BOX support. Zij zijn maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag telefonisch bereikbaar van 9:00 tot 12:00 op telefoonnummer 071-5297604.
Ook kunt u vragen en/ of opmerkingen met uw patiëntennummer sturen naar: boxsupport@lumc.nl
Merkt u dat uw metingen afwijkend zijn? Neem dan contact op met uw behandelaar. Wie u het beste kunt benaderen hangt af van het moment:
- Voor de operatie kan dit uw cardioloog zijn.
- Na de operatie: In de eerste twee weken na ontslag tot aan het videoconsult mag u bellen met de afdeling thoraxchirurgie op telefoonnummer 071-5262624.
- Voor LUMC patiënten geldt dat vanaf het videoconsult tot aan de afspraak 3 maanden na de operatie kunt u voor niet spoedeisende zaken contact opnemen met uw verpleegkundig specialist via de hartpoli. Dit kan via het mailadres hartpoli@lumc.nl of telefoonnummer 071-5263714.
Na deze 3 maanden is uw cardioloog weer uw behandelaar.
Vragen over The Box? Lees hier verder.
Heeft u spoedeisende klachten? Bel dan 112.
Vragen rond de operatie
Wat gebeurt er bij een openhartoperatie?
Wat er gebeurt is afhankelijk van de soort operatie die u moet ondergaan. Op de site vindt u meer informatie:
Hoe lang blijf ik opgenomen in het ziekenhuis?
Hoe lang blijf ik opgenomen in het ziekenhuis?Afhankelijk van welke operatie u heeft gehad, blijft u tussen de 5 en 7 dagen in het ziekenhuis. Hoe snel u weer naar huis toe mag, hangt ervan af hoe snel u weer beter wordt. Soms was u voor de operatie onder controle in een ander ziekenhuis, het kan zijn dat u enkele dagen na de operatie weer terug gaat naar dit ziekenhuis. Als u nog meer moet aansterken of geen hulp thuis heeft kan het zijn dat u eerst naar een herstelplek of revalidatieplek gaat voordat u naar huis gaat.
Hoe lang gaan de bypasses mee? Hoe lang gaat de nieuwe hartklep mee?
Hoe lang de nieuwe bypasses meegaan is niet alleen afhankelijk of er aders of slagaders zijn gebruikt om de omleidingen te maken. Het is veel belangrijker dat u goed voor uw lijf en de bypasses zorgt. Hierdoor gaan ze langer mee. Slik daarom dagelijks uw medicijnen en probeer gezond te leven. Door bijvoorbeeld roken, het te veel drinken van alcohol, weinig beweging, hoge bloeddruk en ongezond eten, kunnen de bypasses minder lang mee gaan en kunnen ze opnieuw dichtslibben.
Hoe lang duurt de pijn na een openhartoperatie?
Pijn is een persoonlijke ervaring en verschilt hierdoor per persoon. De meeste mensen hebben de eerste dag na de operatie naast de paracetamol extra pijnstilling nodig. Vanaf de tweede dag kan de pijnmedicatie vaak al worden geminderd. Paracetamol geeft dan voldoende pijnstilling.
Belangrijk is dat u aangeeft aan de verpleegkundige of u pijn ervaart. Hij of zij zal u vragen dit uit te drukken met een pijncijfer. Hierbij is 0 totaal geen pijn en 10 de meeste ondragelijke pijn die u zich kunt indenken. Als het nodig is, krijgt u extra pijnmedicatie.
Hoe lang de pijn blijft bestaan wisselt per patiënt. De meeste mensen hebben thuis voldoende pijnstilling aan paracetamol. Dit kunt u zelf verder afbouwen op geleide van de pijnklachten.
Vragen na de operatie
Klachten
Wat moet ik doen bij klachten na de operatie?
Als u klachten heeft in de eerste 2 weken, nadat u met ontslag naar huis bent gegaan, neemt u in de eerste twee weken contact op met de afdeling thoraxchirurgie van het LUMC, telefoon nummer 071-5262624.
Voor wondproblemen neemt u altijd contact op met de afdeling thoraxchirurgie. Bent u al bij uw eigen cardioloog of verpleegkundig specialist geweest dan neemt u voor alle problemen en vragen behalve wondproblemen contact met hen op.
Voor LUMC patiënten zal na het eerste gesprek met de verpleegkundig specialist hij/zij uw aanspreekpunt zijn. Hiervoor kan u mailen naar de hartpoli: hartpoli@lumc.nl. Er wordt dan een belafspraak ingepland.
Zijn er acute klachten of buiten kantooruren? Neem dan contact op met de huisarts/huisartsenpost of 112.
De wond lekt wat moet ik doen? Ik merk dat de wond op mijn borst of op mijn been niet goed heelt, wat kan ik het beste doen?
Neem in dit geval contact op met de afdeling thoraxchirurgie. Dit kan (zie vorige kopje) de afdeling thoraxchirurgie, telefoonnummer 071-5262624, of de verpleegkundig specialist zijn. Vaak wordt er gevraagd een foto op te sturen. Ook zal er worden gevraagd of de wond rood is, warm, pijnlijk of dat er vocht of pus uit de wond komt en of u koorts heeft.
Als het nodig is wordt u uitgenodigd. Vaak is de eerste instructie om het dagelijks te douchen, droog te deppen met een schone handdoek en betadinedruppels op te doen. Laat de wond het liefst aan de lucht drogen. Als dit niet gaat, kunt u er een droog gaas op doen.
Ik heb het gevoel moe of lusteloos te zijn? Kan dit?
Na een operatie kunt u het gevoel hebben dat u moe of lusteloos bent. Een openhartoperatie is een heftige gebeurtenis, waarvan het lichaam moet herstellen. Voldoende slaap en een goede voeding kunnen u hierbij helpen.
U mag na een inspanning best even rusten, maar probeer hierbij overdag niet te slapen. Dit verstoort uw dag-nacht ritme en kan de vermoeidheid in stand houden. Drink in de avond geen koffie/cafeïnehoudende dranken meer.
Soms blijven mensen vermoeid of lusteloos, ondanks goede slaap en voldoende beweging. In dit geval kan het zijn dat de medicatie hiervan de oorzaak is. Bespreek dit met uw behandelaar, samen kunt u kijken naar oplossingen. Stop nooit zomaar uw medicatie, soms kan het namelijk nodig zijn om medicatie af te bouwen. Het opeens stoppen van medicatie kan vervelende gevolgen hebben. Maak daarom samen een plan.
Ik merk dat ik dikkere benen heb, ik merk dat mijn gewicht toeneemt, ik merk dat ik kortademig/benauwd ben. Wat moet ik doen?
Als u merkt dat u dikkere benen (of buik) krijgt of meer kortademig of benauwd bent is het belangrijk dat u zich dagelijks weegt. Let er daarnaast op dat u zoutarm eet, want door zout houdt uw lichaam meer vocht vast. Dit kan uw hart extra belasten.
Daarnaast kunt u contact opnemen met uw behandelaar om dit te bespreken, soms is het nodig om medicatie te starten of te verhogen.
Bent u acuut benauwd of kortademig? Bel dan huisarts, huisartsenpost of 112.
Mijn hartslag is erg snel en onregelmatig, wat moet ik doen?
Als u THE BOX heeft, kunt u op het moment dat u klachten heeft een hartfilmpje maken. Neem daarnaast contact op met uw behandelaar. Zijn er acute/plotselinge klachten? Neem dan altijd contact op met de huisarts/ huisartsenpost of 112.
Een veel voorkomende hartritmestoornis na de operatie is boezemfibrilleren (atriumfibrilleren). Dit is een niet levensbedreigende hartritmestoornis en kunnen we vaak met (extra) medicijnen behandelen. Soms is het ook noodzakelijk om een zogenaamde cardioversie, een elektrische stroomstoot, te geven. Als de ritmestoornis langer blijft bestaan neemt de kans op het ontstaan van bloedpropjes toe, vaak moet er een bloedverdunner worden gestart.
Algemene vragen/leefregels
Na hoeveel tijd mag ik weer autorijden of fietsen?
U mag na 4 weken weer buitenfietsen en autorijden. Belangrijk is dat u zich goed voelt en niet duizelig bent. Fietsen op een hometrainer mag al direct vanaf de eerste dagen na de openhart operatie.
Wanneer mag ik vliegen na mijn openhartoperatie?
Het is belangrijk dat als u op reis wil gaan dat u dat eerst met de cardioloog bespreekt, u moet zich eerst weer goed voelen. U kunt gewoon door de detectiepoortjes bij het vliegveld. Als er vragen komen kunt u zeggen dat een openhartoperatie hebt ondergaan. Voor het dichtmaken van het borstbeen hebben we namelijk staaldraden gebruikt. Hierop zullen de apparaten van de luchthaven reageren.
Wanneer mag ik me laten vaccineren?
Dat mag tot 2 weken voor de operatie.
Na de operatie mag u zich na 4 weken laten vaccineren, als u zich goed voelt en geen koorts heeft.
Mag ik op mijn zij liggen na de operatie?
U mag op uw zij liggen als u hierbij geen pijn ervaart.
Hoeveel kilo mag ik tillen en na hoeveel tijd?
U mag na de operatie weer tillen, let hierbij erop dat u symmetrisch tilt. Hiermee bedoelen we dat u met twee handen iets optilt en uw bovenarm langs u lijf houdt, zoals te zien is op de foto.
Luister hierbij naar u lichaam. Het is niet de bedoeling dat het tillen pijnlijk is. Bouw het langzaam op.
Moet ik op mijn voeding letten rondom een openhartoperatie? Wat mag ik eten voor en na de operatie?
Het is belangrijk dat u na de operatie gezond eet. Probeer voldoende eiwitten (bijvoorbeeld kwark), groente en fruit te eten. Vermijd zout eten. Dit zorgt ervoor dat u een hogere bloeddruk krijgt en maakt het zwaarder voor uw hart. Dit willen we voorkomen.
De eerste tijd na de operatie mag u niet lijnen/diëten, uw lichaam heeft voldoende bouwstoffen nodig om te herstellen. U kunt wel op uw voeding letten en bewuste keuzes hierin maken.
Veel handige tips en uitgebreide informatie vindt u op onderstaande websites:
- https://www.hartstichting.nl/gezond-leven/gezond-eten
- https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/hart-en-vaatziekten.aspx
Waarom is voeding zo belangrijk?
Voeding in combinatie met voldoende beweging is belangrijk in zowel de voorbereiding op uw operatie als in de periode daarna. Als u tekorten heeft in uw voeding, door bijvoorbeeld een verminderde eetlust kunt u afvallen en zelfs ondervoed raken. Ondervoeding zorgt voor een afname van de spiermassa, een langer durend herstel na operatie, een verminderde weerstand en wonden genezen minder snel. Probeer daarom uw gewicht zo gelijk mogelijk te houden zowel vóór als de eerste 3 maanden ná uw operatie. Ga dus niet lijnen/diëten. Uw lichaam heeft voldoende bouwstoffen nodig om te herstellen. Wel kunt u op uw voeding letten en bewuste keuzes hierin maken. Zorg ervoor dat u voldoende eiwitten, energie (calorieën) vitamines en mineralen gebruikt. Daarnaast is het belangrijk zout eten te vermijden. Dit zorgt ervoor dat u een hogere bloeddruk krijgt en maakt het zwaarder voor uw hart. Dit willen we voorkomen. Hieronder vindt u uitleg en praktische tips!
Eiwit
Eiwit is een bouwstof die belangrijk is voor de genezing van de operatiewond, het behouden van de spiermassa en/of het verbeteren van de voedingstoestand. Een goede voedingstoestand is belangrijk voor een goed herstel na uw operatie. Daardoor is de eiwitbehoefte voor en ook de eerste 2-3 maanden na uw operatie bijna twee keer zo hoog als gebruikelijk. Na het herstel is het gebruik van extra eiwit niet meer nodig.
Eiwitrijke producten zijn kaas, melkproducten, vleeswaren, vlees, vis, ei of vleesvervangers. In plantaardige producten zoals aardappelen en brood is ook eiwit aanwezig, maar in een kleinere hoeveelheid. Hieronder vindt u een eiwittabel met de hoeveelheid eiwit van een aantal voedingsmiddelen. Door middel van deze getallen kunt u een indruk krijgen van uw eigen eiwitinname.
De hoeveelheid eiwit die u nodig heeft is onder andere afhankelijk van uw lichaamsgewicht. U wordt geadviseerd om dagelijks ongeveer 1,2 – 1,5 gram eiwit per kg gezond lichaamsgewicht te eten. Bijvoorbeeld u weegt 80 kilo, dan heeft u tussen de 95 en 120 gram eiwit nodig. Als u veel overgewicht hebt kunt u uitgaan van een gewicht dat past bij een BMI van 27. Bent u tussen 1.60- 1.70 meter is dat ongeveer 73 kilo, bent u tussen de 1.70 en 1.80 meter is dat ongeveer 82 kilo en bent u tussen de 1.80 en 1.90 meter is dat ongeveer 92 kilo
Praktische adviezen voor eiwitrijke voeding
- Probeer minimaal zes keer per dag iets te eten; drie hoofdmaaltijden en minimaal drie tussendoortjes. Kies als tussendoortje bij voorkeur voor een eiwitrijk product.
- Beleg uw brood dik / dubbel met eiwitrijk beleg (kaas / vleeswaren / vis / ei / pindakaas ).
- Kies bij voorkeur (naast koffie en thee) ook voor energie- en eiwitrijke dranken zoals volle melk, karnemelk, chocolademelk of drinkontbijt.
- Kies een ruime portie vlees, vis, kip of vegetarische vleesvervanger bij de maaltijd.
- Gebruik minimaal 3-4 porties zuivel (melk / yoghurt / vla / kwark) per dag.
- Kies eventueel voor eiwitverrijkt brood / crackers / pasta (linzen/erwten pasta).
Eiwittabel
Voedingsmiddelen die géén of heel weinig eiwit bevatten: fruit, appelmoes, groenten, aardappelen, rijst, pasta, bouillon, (ontbijt)koek, gebak, chips, boter, zoet beleg (m.u.v. pindakaas of notenpasta’s), limonade, frisdrank, vruchtensappen.
Energie
Het herstel na operatie kost extra energie van het lichaam. Deze extra benodigde energie kan worden aangevuld door inname van voeding. Wanneer de inname van voeding onvoldoende is, is er geen balans tussen de energie die via de voeding wordt ingenomen en de energie die door het lichaam wordt verbruikt. Hierdoor kunt u afvallen. Afvallen kan het herstel vertragen. Probeer daarom uw gewicht stabiel te houden tijdens de periode van wondgenezing.
Vitamines- en mineralen
Gebruik vitamine D volgens het advies van de gezondheidsraad, dit is voor vrouwen > 50 jaar 10 µg/dag en voor zowel vrouwen als mannen > 70 jaar 20 µg/dag. Daarnaast kunt u overwegen om tot de operatie dagelijks een multivitamine te gebruiken met maximaal 100% van de aanbevolen hoeveelheid vitamines en mineralen echter zonder vitamine K, bijvoorbeeld ‘Davitamon elke dag’ of een eigen merk van de apotheek.
Extra informatie vindt u op onderstaande website
- Weten hoeveel eiwit u per dag binnenkrijgt? Houd een eetdagboek bij via de ‘Mijn Eetmeter’ app of online via ‘mijn voedingscentrum’
- Op de website van stuurgroep ondervoeding vindt u een database met eiwitrijke producten.
- Op de website van het voedingscentrum vindt u informatie over het vitamine D-advies van de gezondheidsraad.
Kan ik weer vrijen na mijn operatie?
Na uw operatie mag u weer vrijen, luister hierbij goed naar uw lichaam wat prettig voelt. Het is heel verschillend of iemand zin heeft om te vrijen. Voor sommige duurt het een tijd voor hij/zij hier weer zin in heeft, dat is niet vreemd na een openhartoperatie. Praat hierover met bijvoorbeeld uw partner over wat u prettig vindt of nodig heeft. Ook is het normaal om dit te bespreken met uw behandelaar.
Ik heb een afspraak bij de tandarts of mondhygiënist staan, moet ik extra antibiotica slikken rondom de afspraak/procedure/ingreep?
Na verschillende hartoperaties moet u in de toekomst antibiotica slikken als u naar de tandarts of mondhygiënist gaat. Dit geldt bijvoorbeeld als u een nieuwe hartklep heeft gekregen. Vraag uw behandelaar of en welke antibiotica u nodig heeft.
Het gaat hierbij om bloedige ingrepen, dit geldt dus ook voor de mondhygiënist. De mondhygienist beschadigt vaak het tandvlees bij het schoonmaken. Op dit moment is er een toegang voor de mondbacteriën. Daarom neemt u vóór de ingreep de antibiotica in.
Twijfelt u of u antibiotica moet innemen, vraag dit dan na bij uw behandelaar.